Historia
Powiat Szamotulski jest obszarem o długoletniej tradycji i bogatych dziejach. Potwierdzają to liczne znaleziska i wykopaliska archeologiczne oraz ciekawe zabytki architektoniczne, takie jak pałace, czy kościoły.
#szamotulski #tradycja
Średniowiecze
Przez teren powiatu przebiegał niegdyś jeden z najważniejszych szlaków handlowych, tzw. szlak bursztynowy. stwarzający dogodne warunki dla handlu bursztynem pomiędzy wybrzeżem Bałtyku, a południem Europy. O rozległych kontaktach mieszkańców powiatu świadczą znalezione w Bytyniu figurki wołków w jarzmie wykonane z brązu na terenie dzisiejszej Syrii oraz, m.in. skarb srebrny z drugiej połowy X w., zawierający monety rzymskie, bizantyjskie, arabskie, tureckie, perskie oraz indyjskie.
Grodziska wzniesione przez dawne plemiona słowiańskie, częściowo zachowały się do dziś, a usytuowane są m.in. w Obrzycku, Niewierzu, Ostrorogu, Nojewie, Młynkowie, Rudkach i Ostrolesiu.
W pierwszych latach państwowości polskiej region szamotulski stanowił w większości własność rodu Nałęczów.
Czas bezkrólewia po śmierci króla polskiego Ludwika Węgierskiego doprowadził do wojny domowej między rodami Nałęczów i Grzymalitów (1383-1384), której wynikiem było spustoszenie znacznych połaci Wielkopolski. Zgodnie z przekazem ówczesnego kronikarza - Janka z Czarnkowa - do najbardziej zniszczonych terenów należały okolice Szamotuł, Ostroroga i Wronek.
W okresie panowania pierwszych Jagiellonów Nałęczowie brali czynny udział w sprawach państwowych, piastując szereg znaczących stanowisk: wojewodów, kasztelanów, starostów.
Nowożytność
Wraz z początkiem XVI w. ród Nałęczów ustąpił miejsca znanej w całej Wielkopolsce rodzinie Górków. Łukasz II Górka rozbudował do obecnych kształtów istniejący tutaj do dziś zamek oraz kościół. W Szamotułach powstała też jedna z pierwszych w Wielkopolsce drukarnia prowadzona Aleksandra Aujezdeckiego ze wspólnoty Braci Czeskich. Rozwój gospodarczy sprawił, że w naszym regionie osiedliło się wielu prześladowanych w swoich rodzinnych krajach protestantów.
W 1793 r. Ziemia Szamotulska dostała się wskutek II rozbioru Polski pod panowanie pruskie. Podjęte próby odzyskania niepodległości - powstanie kościuszkowskie w 1794 r. - zakończyły się niepowodzeniem.
W wyniku III rozbioru Ziemia Szamotulska zyskała nowe granice. W roku 1818 powstał z kolei Powiat Szamotulski. Obszar jego funkcjonowania był zbliżony do tego, który obowiązuje dziś.
Stolica Powiatu umiejscowiona została w najsilniejszym ośrodku - Szamotułach, siedzibie sądu okręgowego, urzędu stanu cywilnego i komendy batalionu landwery krajowej. Głównym szlakiem komunikacyjnym w powiecie była najstarsza w Wielkopolsce trasa kolejowa z Poznania do Szczecina. Na terenie powiatu działały: cegielnie, młyny, wiatraki, olejarnie, browary, fabryki krochmalu, huta szkła, a także: szpitale, apteki, sierocińce oraz szkoły elementarne.
W 1880 r. założono w Szamotułach pierwszą szkołę agronomiczną. Towarzystwa pożyczkowe znajdowały się: w Obrzycku, Pniewach, Szamotułach i Wronkach. Funkcjonowały tutaj również liczne kółka rolnicze.
W końcu 1837 r. Powiat Szamotulski należał do najzamożniejszych powiatów w Wielkim Księstwie Poznańskim i zajmował w tym względzie szóstą lokatę.
Współczesność
Na początku XX w. na terenie powiatu istniało: 6 siedmioklasowych szkół powszechnych (w Szamotułach, Wronkach, Pniewach, Obrzycku, Dusznikach i Kaźmierzu) oraz szkoła wydziałowa we Wronkach i Gimnazjum w Szamotułach.
Szamotuły były siedzibą władz powiatowych, Inspektoratu Szkolnego, Sądu Powiatowego, Urzędu skarbowego i Kasy Skarbowej oraz Urzędu Katastralnego.
W 1976 r. decyzją władz zlikwidowano powiaty, w tym także Powiat Szamotulski.
Ponownie powołany został w styczniu 1999 r.
Znaki historii w Powiecie Szamotulskim
Znaki historii (3)
Znaki historii (4)
Znaki historii (5)
Znaki historii (2)
Znaki historii (6)
Znaki historii (1)